BIM dành cho nhóm thiết kế

/Bài viết

    Khi nghe đến BIM.

    Có người gật gù “à, chắc là phần mềm gì mới”, có người thì hỏi: “Nó có giống AutoCAD không?”. Mà thiệt ra, đó là hiểu lầm phổ biến. Rất nhiều người, kể cả dân thiết kế lâu năm, vẫn nghĩ BIM chỉ là một phần mềm nào đó.

    Nhưng giờ, sau những năm tháng trải nghiệm và cả vật lộn với nó, tụi tui có thể nói một điều chắc chắn:

    BIM không chỉ là một công cụ – nó là một cuộc thay đổi. Dưới góc nhìn của nhóm thiết kế - một cuộc chuyển mình không thể đảo ngược

    Từ 2D sang BIM – Cú hích làm thay đổi cả cách tư duy

    Là dân thiết kế, tụi tui từng quen sống trong thế giới 2D – nơi mọi ý tưởng được thể hiện qua những nét vẽ, mặt bằng, mặt đứng. Thế nhưng BIM xuất hiện và đảo lộn mọi thứ. Nó không chỉ thay đổi cách thể hiện kiến trúc, mà còn thay đổi cả cách tụi tui suy nghĩ về một công trình.

    Ban đầu, học cách sử dụng công cụ BIM là thử thách – không ít người ngán ngẩm vì phải “học lại từ đầu”. Nhưng rồi tụi tui nhận ra: việc học phần mềm chỉ là phần nổi của tảng băng. BIM thực chất thay đổi cả quy trình cộng tác và mức độ phối hợp trong thiết kế.

    Thiết kế không còn là công việc đơn lẻ

    Ngày xưa, kiến trúc sư thiết kế – kỹ sư tính toán – rồi nhà thầu cứ thế mà xây. Nhưng giờ, thiết kế là công việc của cả một nhóm mở rộng: có khách hàng, kiến trúc sư, kỹ sư, rồi cả nhà sản xuất, nhà chế tạo, nhà thầu chính, nhà thầu phụ… Tất cả cùng ngồi vào bàn ngay từ đầu – cùng nhau đóng góp, cùng nhau phản biện, cùng nhau đưa ra phương án tối ưu.

    Và bạn biết gì không? Việc phối hợp này không chỉ ở con người – mà còn ở công cụ. Các phần mềm khác nhau phải “nói chuyện” được với nhau, trao đổi được dữ liệu. BIM giúp tạo nên một không gian số chung – nơi mọi người có thể cùng thao tác trên cùng một mô hình, cùng thấy được những gì đang xảy ra.

    Đặt nặng thiết kế ngay từ đầu – và tiết kiệm về sau

    Một điều tụi tui rất thích ở BIM là sự tập trung cao độ vào giai đoạn đầu của thiết kế ý tưởng. Trước kia, phần lớn công sức thường được dồn vào phần vẽ chi tiết. Nhưng với BIM, việc đó được tự động hóa đáng kể. Hàng loạt tác vụ lặp đi lặp lại – từ gắn thông số, xuất bản vẽ, đến kiểm tra xung đột – đều được BIM hỗ trợ.

    Các nghiên cứu cho thấy năng suất có thể tăng đến 60% nhờ BIM – không phải vì chúng ta làm ít đi, mà là vì chúng ta làm thông minh hơn.

    Có một biểu đồ mà tụi tui hay chia sẻ với nhau: nó cho thấy sự dịch chuyển của nỗ lực thiết kế sang giai đoạn đầu, đồng thời chỉ rõ rằng quyết định thiết kế sớm ảnh hưởng rất lớn đến chi phí và hiệu quả dự án. Nhờ BIM, các quyết định quan trọng được đưa ra sớm hơn, đúng hơn – và tiết kiệm hơn.

    Nguyên mẫu kỹ thuật số – tài liệu sống của cả dự án

    Một trong những khái niệm quan trọng của BIM là mô hình kỹ thuật số nguyên mẫu. Đó không chỉ là “bản vẽ 3D đẹp mắt”, mà là nơi tụi tui mô phỏng đầy đủ thiết kế, thử nghiệm các kịch bản, phối hợp giữa các bộ môn, và chuẩn bị tài liệu để bàn giao.

    Khi mô hình được duyệt, nó trở thành tài liệu hợp đồng chính thức, được gửi cho chủ đầu tư và nhóm thi công. BIM vì thế gắn bó rất chặt với phương thức thực hiện dự án – từ thiết kế–đấu thầu–xây dựng (DBB), đến thiết kế–xây dựng (DB), hoặc mô hình IPD tích hợp.

    Ở mỗi phương thức, hiệu quả BIM cũng khác nhau – đặc biệt là khi đội xây dựng tham gia từ sớm, chất lượng thiết kế lại càng cao và ít phát sinh hơn.

    Đội thiết kế cần được tổ chức lại để làm BIM hiệu quả

    Muốn BIM trơn tru, chủ đầu tư nên đưa ra yêu cầu rõ ràng từ đầu, cả về mục tiêu lẫn thông tin đầu ra mong muốn. Và về phía nhóm thiết kế, điều quan trọng là phải có người dẫn dắt – một quản lý BIM của dự án.

    Người này sẽ lập kế hoạch thực hiện BIM (BEP), phối hợp cùng các bên liên quan để đảm bảo dự án đáp ứng các yêu cầu BIM. Ngoài ra, mỗi bộ môn cũng cần có trưởng nhóm BIM riêng để quản lý chất lượng và trao đổi thường xuyên.

    Tụi tui học được rằng: họp BIM định kỳ là rất cần thiết. Không chỉ để kiểm tra mô hình, mà còn là dịp cả nhóm ngồi lại, thảo luận các vấn đề thiết kế – và đưa ra giải pháp ngay trên mô hình số.

    Vậy BIM giúp tiết kiệm thời gian và tiền bạc như thế nào?

    Với hàng loạt yêu cầu mới – từ chứng chỉ xanh, hiệu suất năng lượng, cho đến quản lý vòng đời – BIM cho phép nhóm thiết kế tập trung vào sáng tạo, thay vì xoay xở với vô vàn phép tính hay bản vẽ kỹ thuật.

    Các phần mềm như Revit, ArchiCAD hay Allplan tự động hóa việc phát triển tài liệu thiết kế, từ quản lý chi tiết, cập nhật thông số, đến tính toán chi phí sơ bộ. Và tất cả đều diễn ra ngay trong mô hình – không cần lặp lại nhiều bước ở các công cụ khác nhau.

    BIM không chỉ giúp tụi tui thiết kế tốt hơn, mà còn khiến việc thiết kế trở nên dễ chịu hơn. Và điều đó, sớm muộn gì cũng sẽ giúp mở rộng cơ hội phát triển cho cả công ty.

    Nếu bạn là kiến trúc sư, kỹ sư, hay một người làm thiết kế – đây là lúc để tham gia vào cuộc cách mạng này. Không phải vì “người ta làm thì mình cũng làm”, mà vì đây là con đường dẫn tới tương lai bền vững và hiệu quả hơn cho công việc của bạn.

    Bạn thì sao? BIM đã thay đổi công việc thiết kế của bạn như thế nào? Tụi tui rất muốn nghe thêm những câu chuyện thật từ chính những người trong cuộc.